Mắt bị vàng: 5 Nguyên nhân bạn không nên bỏ qua?

Nhiều người phát hiện mắt mình dần chuyển vàng nhạt nhưng thường không để tâm vì nghĩ rằng đó là dấu hiệu mệt mỏi hoặc thiếu ngủ. Tuy nhiên, hiện tượng mắt bị vàng là một biểu hiện có thể phản ánh những rối loạn trong hoạt động của gan, mật hoặc máu. Khi gan hoạt động bình thường, các chất thải trong máu đặc biệt là bilirubin được xử lý và thải qua đường mật. Nếu quá trình này gặp trục trặc, bilirubin tích tụ trong máu và thấm vào mô da, củng mạc mắt, gây hiện tượng mắt và da chuyển vàng.

• Mắc viêm gan B có gây ngứa không? Hướng cải thiện hiệu quả
• 6 triệu chứng bệnh gan thường bị bỏ qua
• Mụn lưng: Nguyên nhân và cách cải thiện đơn giản

Tham vấn Dược phẩm Tuệ Tĩnh và cố vấn chuyên môn PGS TS Dược Nguyễn Minh Chính sẽ cung cấp cho bạn kiến thức liên quan về tình trạng mắt bị vàng, các nguyên nhân thường gặp, mức độ nguy hiểm kèm theo.

Mắt bị vàng là dấu hiệu gì?

Mắt bị vàng là dấu hiệu thường gặp nhất của tăng bilirubin trong máu, là một tình trạng xảy ra khi gan không thể xử lý hoặc bài tiết hết bilirubin. Bình thường, bilirubin được tạo ra trong quá trình phân hủy hồng cầu cũ, sau đó được gan chuyển hóa và đưa ra khỏi cơ thể qua đường mật. Nếu gan bị tổn thương, dòng mật bị tắc hoặc hồng cầu bị phá hủy quá nhanh, bilirubin sẽ tích tụ trong máu. Khi nồng độ này tăng cao, các mô trong cơ thể, đặc biệt là củng mạc mắt, sẽ ngả vàng.

Hiện tượng này có thể xuất hiện đột ngột hoặc diễn tiến từ từ. Ban đầu, mắt có thể chỉ vàng nhẹ, nhưng nếu kéo dài nhiều ngày, đó là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp rối loạn chuyển hóa hoặc tổn thương gan. Cần lưu ý rằng mức độ vàng không chỉ phản ánh mức bilirubin, mà còn liên quan đến mức độ viêm, tắc nghẽn hoặc xơ hóa trong gan.

Nguyên nhân phổ biến khiến mắt bị vàng

Hiện tượng mắt bị vàng không phải là bệnh, mà là triệu chứng chung của nhiều bệnh lý tiềm ẩn. Trong số đó, bệnh gan và tắc mật chiếm tỷ lệ lớn nhất, nhưng cũng có những nguyên nhân khác ít phổ biến hơn như rối loạn máu hoặc tuyến tụy.

Bệnh lý gan

Gan là cơ quan quan trọng nhất trong quá trình chuyển hóa bilirubin. Khi tế bào gan bị tổn thương, khả năng xử lý và đào thải sắc tố mật giảm sút, khiến lượng bilirubin trong máu tăng cao. Các bệnh lý gan gây vàng mắt thường gặp gồm:

• Viêm gan virus (A, B, C): Virus làm tổn thương tế bào gan, khiến gan viêm và giảm khả năng thải bilirubin. Người bệnh thường thấy mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn, vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu và ngứa.
• Gan nhiễm mỡ: Khi lượng mỡ tích tụ quá nhiều trong gan, tế bào gan bị chèn ép, khiến quá trình trao đổi bilirubin chậm lại. Bệnh thường gặp ở người béo phì, lười vận động hoặc ăn nhiều đồ chiên rán.
• Xơ gan: Là giai đoạn cuối của tổn thương gan mạn tính, khi tế bào gan bị thay thế bởi mô xơ. Lúc này, bilirubin không thể được lọc và đào thải, gây vàng da, vàng mắt rõ, mệt mỏi kéo dài và sụt cân.
• Tổn thương gan do rượu bia hoặc thuốc: Uống rượu thường xuyên hoặc sử dụng thuốc kháng sinh, giảm đau, hạ sốt lâu dài khiến gan bị quá tải, tăng men gan và xuất hiện vàng mắt.

Tắc mật

Mật là dịch tiêu hóa quan trọng được gan tiết ra, dự trữ trong túi mật và đổ xuống ruột để giúp tiêu hóa chất béo. Khi dòng mật bị cản trở, bilirubin không thể theo mật xuống ruột mà ngược trở lại máu, gây vàng da, vàng mắt rõ rệt. Tình trạng tắc mật có thể xuất phát từ: Sỏi mật hoặc sỏi ống mật chủ; Khối u gan, u đầu tụy hoặc u đường mật hay Viêm xơ đường mật,..

Khi bị tắc mật, người bệnh thường thấy:

• Đau vùng hạ sườn phải, lan lên vai hoặc ra sau lưng.
• Nước tiểu sẫm, phân nhạt hoặc bạc màu.
• Da ngứa, vàng rõ, đặc biệt là ở mắt và lòng bàn tay.
• Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, đôi khi sốt.

Thiếu máu tán huyết

Thiếu máu tán huyết là tình trạng các tế bào hồng cầu bị phá vỡ trước thời hạn, khiến lượng bilirubin trong máu tăng nhanh. Gan không thể xử lý kịp, dẫn đến vàng da và vàng mắt.

Người bệnh thường có biểu hiện:

• Mệt mỏi, chóng mặt, da xanh xao, tim đập nhanh.
• Nước tiểu sẫm màu, đôi khi có màu nâu đỏ.
• Có thể kèm vàng da, đau tức vùng bụng trên.

Nguyên nhân có thể là do bệnh di truyền, nhiễm trùng, tác dụng phụ của thuốc hoặc phản ứng miễn dịch. Tình trạng này cần được xét nghiệm công thức máu và bilirubin để xác định sớm, tránh biến chứng thiếu máu nặng.

Bệnh lý tuyến tụy

Tuyến tụy nằm sát ống mật chủ. Khi tụy bị viêm, phù nề hoặc có khối u, phần đầu tụy có thể chèn ép ống mật, khiến dịch mật bị ứ lại trong gan. Bilirubin trong máu tăng dần, gây mắt vàng, da vàng và ngứa.

Triệu chứng thường đi kèm gồm đau vùng thượng vị (giữa bụng trên), đau lan ra lưng, sụt cân, chán ăn và rối loạn tiêu hóa. Người bệnh cần được siêu âm hoặc chụp CT để chẩn đoán chính xác nguyên nhân, tránh nhầm với các bệnh gan mật thông thường.

Nguyên nhân sinh lý và rối loạn nhẹ

Một số người có mắt bị vàng nhẹ do hội chứng Gilbert, một rối loạn di truyền lành tính khiến gan xử lý bilirubin chậm hơn bình thường. Người mắc hội chứng này vẫn khỏe mạnh, không cần điều trị. Ngoài ra, căng thẳng, tác hại thức khuya, rượu bia, thuốc lá, ăn uống không điều độ cũng có thể khiến gan hoạt động kém tạm thời.

Biện pháp cải thiện tình trạng mắt bị vàng

Mắt vàng có thể cải thiện nếu chức năng gan được phục hồi và quá trình đào thải bilirubin trở lại bình thường. Để đạt được điều đó, người bệnh cần kết hợp dinh dưỡng hợp lý, sinh hoạt khoa học hiệu quả.

Dinh dưỡng và lối sống lành mạnh

• Bổ sung rau xanh, trái cây tươi giúp cung cấp vitamin A, C, E và chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào gan.
• Uống đủ 2–2,5 lít nước/ngày hỗ trợ gan và thận trong quá trình lọc máu, giảm bilirubin trong máu.
• Ăn uống điều độ, tránh bỏ bữa hoặc ăn đêm.
• Duy trì vận động nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, thiền giúp tăng tuần hoàn máu và hỗ trợ chức năng gan.

Ngoài ra, việc ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái là yếu tố quan trọng giúp gan có thời gian tái tạo vào ban đêm.

Viên uống Bổ gan Tuệ Tĩnh

Hiện nay, nhiều người phải sử dụng thuốc tây dài ngày hoặc thường xuyên uống rượu bia, điều này khiến gan phải hoạt động liên tục, gây quá tải và tổn thương tế bào gan. Khi đó, bên cạnh chế độ ăn uống và rèn luyện thì việc sử dụng thêm các sản phẩm giúp hỗ trợ gan khỏe mạnh là lựa chọn mà nhiều người hướng đến.

Một trong những sản phẩm được đánh giá cao trong hỗ trợ chức năng gan là Bổ gan Tuệ Tĩnh được phát triển dựa trên bài thuốc cổ truyền kết hợp công nghệ chiết xuất hiện đại, giúp phát huy tối đa tác dụng của từng dược liệu.

Ưu điểm nổi bật của Bổ gan Tuệ Tĩnh:

• Tác động toàn diện lên gan, hỗ trợ tăng cường chức năng và tăng cường thải độc.
• Sản phẩm an toàn, lành tính, phù hợp với thành phần đều từ dược liệu truyền thống.
• Sản xuất theo tiêu chuẩn GMP, đảm bảo chất lượng cao và hiệu quả.
• Viên uống tiện dụng, dễ dàng mang theo mọi lúc, mọi nơi.

Hiện tượng mắt bị vàng có thể là tín hiệu cảnh báo rằng gan hoặc đường mật đang gặp vấn đề. Hy vọng với thông tin của bài viết trên đây của Dược phẩm Tuệ Tĩnh đã giúp bạn giải đáp được những thắc mắc vì sao mắt bị vàng. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng này trong thời gian dài hoặc là đi kèm với những dấu hiệu khác bất thường, thì tốt nhất bạn nên đến gặp bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời nhất.

Để đặt lịch khám tại Phòng khám YHCT Tuệ Tĩnh Đường, Quý khách vui lòng bấm số hotline 1800 22 95(miễn cước) hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.