Tổn thương gan là gì? Nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa

Gan là cơ quan lớn thứ hai trong cơ thể, đóng vai trò trong việc giải độc, chuyển hóa dưỡng chất, sản xuất dịch mật. Tổn thương gan có thể âm thầm diễn ra trong nhiều năm mà không gây triệu chứng rõ rệt, cho đến khi chức năng gan suy giảm nghiêm trọng.

• Xơ gan do rượu có chữa khỏi hoàn toàn được không?
• 4 dấu hiệu gan yếu ở nam giới không nên bỏ qua!
• Giảm đau lưng tại nhà đơn giản như nào?

Việc hiểu rõ các nguyên nhân gây hại gan và có biện pháp chăm sóc kịp thời là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe toàn diện. Cùng cố vấn tại Dược phẩm Tuệ Tĩnh – TS BS CKII Nguyễn Thị Thanh Hương, sẽ giúp bạn hiểu rõ về tổn thương gan là gì, những nguyên nhân phổ biến và các giải pháp phòng ngừa hiệu quả, bền vững.

Gan và vai trò sinh học trong cơ thể

Gan chiếm khoảng 2% trọng lượng người trưởng thành, nằm tại vùng hạ sườn phải. Cấu trúc gan gồm nhiều thùy nhỏ hoạt động liên tục để đảm nhiệm hơn 500 chức năng sinh học khác nhau. Trong đó, các vai trò chính bao gồm:

• Giải độc: Gan xử lý các chất độc nội sinh và ngoại sinh (như rượu, thuốc, hóa chất…) bằng cách chuyển đổi chúng thành dạng ít độc hơn để đào thải qua đường mật hoặc nước tiểu.
• Chuyển hóa năng lượng: Tham gia vào quá trình chuyển hóa carbohydrate, lipid và protein, giúp duy trì nồng độ glucose trong máu và cung cấp năng lượng cho cơ thể.
• Tổng hợp và dự trữ: Gan tổng hợp các protein huyết tương quan trọng như albumin và các yếu tố đông máu. Đồng thời, gan cũng dự trữ glycogen, vitamin A, D, B12 và sắt để sử dụng khi cần thiết.
• Tiết mật: Gan sản xuất dịch mật – thành phần cần thiết cho tiêu hóa chất béo và loại bỏ một số chất chuyển hóa thừa.

Với khối lượng công việc lớn và tiếp xúc thường xuyên với độc tố, gan rất dễ bị ảnh hưởng nếu không được chăm sóc đúng cách.

Tổn thương gan là gì?

Tổn thương gan là tình trạng các tế bào gan bị phá hủy hoặc suy giảm chức năng do tác động từ các yếu tố nội sinh (rối loạn chuyển hóa, bệnh lý tự miễn) hoặc ngoại sinh ( rượu, thuốc, hóa chất,..). Quá trình tổn thương có thể diễn ra âm thầm trong nhiều năm mà không có triệu chứng rõ ràng, khiến người bệnh chủ quan và phát hiện muộn.

Tùy theo mức độ và nguyên nhân, tổn thương gan có thể tiến triển từ nhẹ đến nặng, gây rối loạn chuyển hóa, suy giảm khả năng thải độc và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được kiểm soát đúng cách.

Một số dạng tổn thương gan phổ biến:

• Tăng men gan: Là dấu hiệu sinh hóa sớm khi tế bào gan bị viêm hoặc hoại tử, phản ánh tổn thương gan ở giai đoạn đầu.
• Gan nhiễm mỡ: Thường gặp ở người béo phì, tiểu đường hoặc uống rượu kéo dài, do tích tụ bất thường chất béo trong gan.
• Viêm gan: Gồm viêm gan do virus (A, B, C…), viêm gan do rượu, thuốc hoặc phản ứng miễn dịch bất thường.
• Xơ gan: Là hậu quả của tổn thương kéo dài, khi các tế bào gan bị thay thế bằng mô xơ, làm giảm nghiêm trọng chức năng gan.

Nguyên nhân gây tổn thương gan?

Tổn thương gan không chỉ bắt nguồn từ virus như nhiều người vẫn nghĩ. Có nhiều yếu tố nội sinh và ngoại sinh tác động trực tiếp đến tế bào gan, làm suy giảm chức năng gan theo thời gian:

• Sử dụng rượu bia kéo dài: Cồn, ethanol trong rượu bia được chuyển hóa tại gan và tạo ra các chất trung gian độc hại. Uống rượu thường xuyên hoặc lạm dụng lâu dài là nguyên nhân phổ biến gây viêm gan do rượu, gan nhiễm mỡ và xơ gan. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh gan mạn tính ở Việt Nam.
• Chế độ ăn uống mất cân đối: Ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo bão hòa, đường tinh luyện, thực phẩm chế biến sẵn, kết hợp với việc thiếu rau xanh và chất xơ có thể dẫn đến rối loạn chuyển hóa lipid. Tình trạng này làm tăng tích tụ mỡ trong gan, gây gan nhiễm mỡ không do rượu.
• Lạm dụng thuốc và thực phẩm chức năng: Một số thuốc giảm đau (như paracetamol), kháng sinh, thuốc điều trị lao hoặc sản phẩm thảo dược không rõ nguồn gốc có thể gây độc cho tế bào gan. Việc sử dụng thuốc kéo dài, không có hướng dẫn y tế làm tăng nguy cơ tổn thương gan do quá tải chuyển hóa và phản ứng độc tính.
• Nhiễm virus viêm gan: Virus viêm gan B và C gây tổn thương tế bào gan thông qua cơ chế viêm mạn tính. Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng viêm kéo dài có thể dẫn đến xơ gan, suy gan hoặc ung thư gan.

Biện pháp phòng ngừa tổn thương gan

Phòng ngừa tổn thương gan cần được thực hiện sớm và đồng bộ, không chỉ ở nhóm người có nguy cơ cao mà ngay cả với người khỏe mạnh.

Ăn uống cân bằng, hợp lý

Một chế độ ăn lành mạnh giúp giảm tải hoạt động chuyển hóa của gan và hạn chế các yếu tố gây tổn thương tế bào gan.

• Ưu tiên rau xanh, trái cây tươi, các loại hạt, ngũ cốc nguyên cám và thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như vitamin E, C, flavonoid.
• Giảm tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ, đường tinh luyện hoặc chất béo bão hòa.
• Uống đủ nước mỗi ngày (khoảng 1,5–2 lít) giúp tăng cường chức năng thải độc và hỗ trợ gan hoạt động hiệu quả.

Hạn chế rượu bia: Rượu bia là một trong những tác nhân trực tiếp gây viêm và ảnh hưởng chức năng gan. Cần hạn chế tối đa hoặc tránh hoàn toàn nếu có dấu hiệu tổn thương gan.

Tăng cường vận động và kiểm soát cân nặng

• Duy trì thói quen tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần giúp cải thiện tuần hoàn máu và ngăn ngừa tích tụ mỡ ở gan.
• Người thừa cân, béo phì nên được tư vấn chế độ giảm cân phù hợp để giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ không do rượu.
• Các bài tập được khuyến nghị gồm đi bộ nhanh, bơi lội, yoga hoặc đạp xe với cường độ trung bình.

Chủ động kiểm tra sức khỏe và tiêm vaccine

• Nên tầm soát men gan định kỳ mỗi 6–12 tháng nếu có yếu tố nguy cơ như uống rượu, dùng thuốc dài ngày hoặc có tiền sử viêm gan.
• Tiêm phòng viêm gan B đầy đủ là biện pháp chủ động giúp phòng ngừa lây nhiễm virus viêm gan B

Bên cạnh các biện pháp chủ động như điều chỉnh lối sống và duy trì dinh dưỡng hợp lý, việc sử dụng sản phẩm hỗ trợ có nguồn gốc thảo dược uy tín, xuất xứ rõ ràng cũng mang lại giá trị thiết thực trong việc bảo vệ chức năng gan và cải thiện các triệu chứng liên quan đến gan yếu.

Bổ gan Tuệ Tĩnh là sản phẩm được phát triển trên nền tảng y học cổ truyền, kết hợp công nghệ hiện đại nhằm tối ưu hóa hiệu quả bảo vệ gan. Sản phẩm phù hợp cho người trưởng thành có dấu hiệu gan hoạt động kém, mệt mỏi, nóng trong, ăn uống khó tiêu,…

Điểm nổi bật của sản phẩm là sự kết hợp giữa 14 thảo dược, trong đó nổi bật là:

• Cà gai leo – chứa glycoalkaloid tự nhiên có khả năng ức chế virus viêm gan, đồng thời hỗ trợ hạ men gan, giảm tổn thương gan do rượu bia hoặc thuốc tân dược.
• Kế sữa với hoạt chất silymarin nổi tiếng nhờ khả năng chống oxy hóa mạnh, giúp ổn định màng tế bào gan và hạn chế ảnh hưởng khi gan bị tổn thương.

Sản phẩm còn giúp giảm rối loạn chức năng gan và làm dịu các triệu chứng như mẩn ngứa, nổi mụn, mề đay, vàng da do gan yếu – một trong những biểu hiện phổ biến ở người sống trong môi trường độc hại hoặc làm việc căng thẳng kéo dài.

Bổ gan Tuệ Tĩnh là lựa chọn hữu ích trong hành trình bảo vệ gan toàn diện, phù hợp cho cả nam và nữ trưởng thành, đặc biệt là những người cần hỗ trợ chức năng gan trong bối cảnh hiện đại nhiều áp lực và độc tố môi trường.

“Tổn thương gan là gì? Nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa” là một trong những câu hỏi được nhiều người quan tâm. Gan là cơ quan quan trọng, chịu trách nhiệm thải độc, chuyển hóa. Những tổn thương âm thầm tại gan có thể kéo theo hậu quả nặng nề nếu không được quan tâm kịp thời.

Để chăm sóc lá gan khỏe mạnh, bạn có thể tìm hiểu thêm các giải pháp hỗ trợ phù hợp với nhu cầu của bản thân. Gọi ngay 1800 2295, đặt lịch tư vấn tại Phòng khám YHCT Tuệ Tĩnh Đường, hoặc truy cập Website Dược phẩm Tuệ Tĩnh để được hướng dẫn chi tiết về các biện pháp chăm sóc gan hiệu quả.