Xơ gan làm suy giảm chức năng gan, khi đó gan không còn thực hiện các nhiệm vụ như lọc và thải độc, chuyển hóa chất dinh dưỡng, tổng hợp protein và sản xuất các yếu tố đông máu. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, xơ gan nhất là xơ gan do rượu có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như cổ trướng, xuất huyết tiêu hóa, nhiễm trùng, hôn mê gan và thậm chí là ung thư gan.
Bài viết này, với sự tham vấn cố vấn TS BS CKII Nguyễn Thị Thanh Hương, sẽ cung cấp cho bạn góc nhìn đầy đủ và chính xác về xơ gan do rượu: từ nguyên nhân, triệu chứng cảnh báo cho đến hướng chăm sóc hiệu quả.
Xơ gan do rượu là tình trạng như nào?
Xơ gan do rượu là một bệnh lý gan mạn tính, xảy ra khi tế bào gan bị tổn thương nghiêm trọng và kéo dài do sử dụng rượu bia quá mức trong thời gian dài. Ban đầu, người uống rượu nhiều có thể xuất hiện tình trạng gan nhiễm mỡ do rượu. Nếu không được can thiệp, bệnh tiến triển thành viêm gan do rượu, và cuối cùng là xơ gan – giai đoạn mà các tế bào gan lành bị thay thế bởi mô xơ (sẹo).
Hậu quả là gan không còn đảm nhiệm tốt các chức năng quan trọng như: giải độc, tổng hợp protein, chuyển hóa dinh dưỡng. Khi tổn thương tiến triển đến giai đoạn xơ gan mất bù, người bệnh dễ gặp các biến chứng nặng như cổ trướng, vàng da, phù chi, rối loạn đông máu, xuất huyết tiêu hóa và thậm chí là hôn mê gan.
Tại Việt Nam, xơ gan do rượu là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu liên quan đến bệnh lý gan, đặc biệt phổ biến ở nam giới trong độ tuổi lao động – nhóm đối tượng thường xuyên tiêu thụ rượu bia cao.

Nguyên nhân xơ gan do rượu?
Xơ gan do rượu là hậu quả của việc sử dụng rượu bia quá mức trong thời gian dài, vượt quá khả năng chuyển hóa và phục hồi của gan. Khi ethanol (thành phần chính trong đồ uống có cồn) được gan xử lý, nó tạo ra acetaldehyde. Acetaldehyde gây tổn thương trực tiếp màng tế bào và ty thể của tế bào gan, từ đó kích hoạt phản ứng viêm và dẫn đến hoại tử tế bào.
Nếu người bệnh tiếp tục sử dụng rượu trong thời gian dài, gan không có thời gian tái tạo mô lành. Các tế bào gan sẽ được thay thế bằng mô sẹo xơ hóa, làm mất dần cấu trúc bình thường và cản trở lưu thông máu trong gan. Dần dần, gan mất khả năng thực hiện các chức năng thiết yếu như giải độc, tổng hợp protein và chuyển hóa dưỡng chất.
Một số yếu tố nguy cơ làm tăng tốc độ tiến triển xơ gan do rượu gồm:
- Lượng rượu tiêu thụ: Ở nam giới, tiêu thụ >60g ethanol/ngày (tương đương >5 đơn vị cồn); ở nữ là >30g/ngày trong thời gian kéo dài trên 8–10 năm.
- Dinh dưỡng kém: Thiếu protein và vitamin nhóm B làm giảm khả năng tái tạo tế bào gan.
- Bệnh gan nền sẵn có: Viêm gan B, C hoặc các bệnh chuyển hóa gan làm tăng nguy cơ tiến triển xơ gan nhanh hơn.
Mặc dù gan có khả năng tự phục hồi nhất định, nhưng với việc uống rượu thường xuyên, liên tục trong nhiều năm, tốc độ tổn thương sẽ vượt quá khả năng hồi phục, dẫn đến xơ gan không thể đảo
Dấu hiệu nhận biết tình trạng xơ gan?
Ở giai đoạn đầu, xơ gan thường diễn ra âm thầm, không có triệu chứng rõ rệt nên dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, khi tổn thương gan lan rộng, người bệnh có thể xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Chán ăn, buồn nôn, sụt cân: Gan suy yếu khiến người bệnh ăn không ngon, tiêu hóa kém,
- Vàng da, vàng mắt: Là biểu hiện thường gặp do gan mất khả năng chuyển hóa bilirubin, gây tích tụ trong máu và lắng đọng tại da và kết mạc mắt.
- Mệt mỏi kéo dài: Gan không còn đủ khả năng chuyển hóa dưỡng chất và giải độc, nồng độ ammonia và các độc tố tăng cao trong máu, gây mệt mỏi toàn thân, giảm tập trung và hiệu suất làm việc.
- Đau tức vùng hạ sườn phải: Cảm giác âm ỉ do gan viêm hoặc căng to, hoặc do bao gan bị kéo giãn.
- Ngứa da, nổi mẩn: Là hậu quả của ứ mật – khi các acid mật không được đào thải qua đường mật mà tích tụ trong máu, gây kích ứng da.

Biến chứng xơ gan do rượu gây ra?
Nếu không được điều trị và kiểm soát kịp thời, tình trạng xơ gan do rượu có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh:
- Xơ gan mất bù: Khi mô gan lành bị thay thế gần hoàn toàn bởi mô xơ, gan mất khả năng thực hiện các chức năng cơ bản như giải độc, tổng hợp protein và điều hòa chuyển hóa.
- Tăng áp lực tĩnh mạch cửa: Sự xơ hóa cản trở dòng máu qua gan, làm tăng áp lực lên hệ tĩnh mạch cửa. Hậu quả là giãn tĩnh mạch thực quản và dạ dày – có thể vỡ đột ngột gây xuất huyết tiêu hóa nặng, đe dọa tính mạng.
- Báng bụng và nhiễm trùng dịch báng: Tích tụ dịch trong ổ bụng gây chướng, khó thở và đau tức. Khi dịch báng bị nhiễm khuẩn (viêm phúc mạc nhiễm khuẩn tự phát), bệnh nhân dễ sốc nhiễm trùng nếu không được điều trị sớm.
- Ung thư gan nguyên phát (HCC): Khoảng 10–20% người mắc xơ gan, đặc biệt do rượu, có nguy cơ tiến triển thành ung thư biểu mô tế bào gan.
Xem thêm bài viết khác: Làm sao để cải thiện mất ngủ khi đi du lịch?
Xơ gan có thể điều trị ổn định được không?
Xơ gan do rượu là một bệnh lý gan mạn tính và không thể phục hồi hoàn toàn, do các tế bào gan đã bị tổn thương đã được thay thế bằng mô sẹo xơ hóa. Khi cấu trúc gan bị thay đổi nghiêm trọng, khả năng tái tạo tự nhiên của gan cũng không còn hiệu quả như trước.
Tuy nhiên, nếu bệnh được phát hiện sớm, khi gan ở giai đoạn còn bù, việc ngừng rượu hoàn toàn kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý, điều trị hỗ trợ và theo dõi định kỳ có thể giúp ổn định chức năng gan trong thời gian dài. Trong nhiều trường hợp, người bệnh vẫn sống khỏe mạnh, làm việc bình thường nếu tuân thủ điều trị nghiêm ngặt.
Ngược lại, ở giai đoạn mất bù, nghĩa là gan suy giảm chức năng nghiêm trọng, người bệnh có thể gặp các biến chứng nặng như cổ trướng, xuất huyết tiêu hóa, bệnh não gan… Lúc này, các biện pháp điều trị chủ yếu mang tính hỗ trợ, giảm nhẹ triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng tiến triển.

Hỗ trợ bảo vệ gan với Bổ gan Tuệ Tĩnh
Việc sử dụng rượu bia trong thời gian dài khiến gan phải làm việc quá sức, dễ dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng. Để bảo vệ gan trước tác động của rượu, những người có thói quen sử dụng bia rượu thường xuyên nên chủ động lựa chọn tham khảo thêm các sản phẩm hỗ trợ chức năng gan.
Bổ gan Tuệ Tĩnh Là sản phẩm hỗ trợ được chiết xuất hoàn toàn từ các dược liệu tự nhiên, an toàn, dễ dàng sử dụng. Công thức sản phẩm bao gồm những thảo dược nổi bật trong hỗ trợ tăng cường chức năng gan:
- Cà Gai Leo là dược liệu có tác dụng bảo vệ tế bào gan, ổn định màng tế bào và giúp giảm men gan do tác động của rượu bia.
- Kế Sữa nổi tiếng với khả năng chống oxy hóa mạnh, hỗ trợ tái tạo tế bào gan tổn thương và giúp gan chống lại các tác nhân gây hại.
- Actiso, Chó Đẻ Răng Cưa, Kim Ngân Hoa là những vị thuốc có tác dụng thanh nhiệt, mát gan và hỗ trợ quá trình giải độc qua gan – mật – ruột.

Khi sử dụng đều đặn, Bổ gan Tuệ Tĩnh Giúp:
- Hỗ trợ cải thiện chức năng gan.
- Giảm cảm giác nóng trong người, mề day, mẩn ngứa, rôm sảy, mụn nhọt, vàng da.
- Giúp ăn ngon miệng hơn và tăng cường sức khỏe gan.
Sản phẩm này đặc biệt phù hợp với:
- Người thường xuyên uống rượu bia do công việc, giao tiếp.
- Người mong muốn tăng cường và duy trì sức khỏe gan định kỳ.
Xơ gan do rượu là bệnh lý nguy hiểm, tiến triển âm thầm nhưng để lại hậu quả nặng nề nếu không được phát hiện và can thiệp sớm. Chủ động ngừng rượu, điều chỉnh chế độ ăn uống và rèn luyện thể dục sẽ giúp ngăn ngừa tiến triển bệnh.
Nếu bạn đang gặp vấn đề về gan hoặc muốn được tư vấn cụ thể hơn, hãy gọi ngay tổng đài 1800 2295 hoặc đặt lịch khám tại Phòng khám YHCT Tuệ Tĩnh Đường để được hướng dẫn chi tiết nhất.