Rối loạn tiêu hóa không chỉ gây khó chịu như đau bụng, đầy hơi, khó tiêu mà còn xảy ra ở mọi lứa tuổi khác nhau. Triệu chứng rối loạn tiêu hóa có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó viêm đại tràng là một trong những nguyên nhân phổ biến. Bài viết hôm nay sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các triệu chứng rối loạn tiêu hóa thường gặp, nguyên nhân và cách phòng tránh hiệu quả.
- Đại tràng co thắt có nguy hiểm hay không?
- Ăn không tiêu thường xuyên, làm sao để cải thiện dễ dàng?
- Top 6 thực phẩm lên men nâng cao sức khỏe đường ruột
Cùng cố vấn chuyên môn TS BS CKII Nguyễn Thị Thanh Hương và Dược phẩm Tuệ Tĩnh khám phá chi tiết với bài viết dưới đây,
Rối loạn tiêu hóa là gì?
Rối loạn tiêu hóa là tình trạng hệ tiêu hóa hoạt động không ổn định, dẫn đến các biểu hiện khó chịu kéo dài hoặc tái phát. Đây là tập hợp các triệu chứng liên quan đến sự mất cân bằng chức năng của dạ dày, ruột và các cơ quan liên quan trong hệ tiêu hóa. Khi hệ tiêu hóa bị rối loạn, khả năng tiêu hóa thức ăn, hấp thu dưỡng chất và đào thải chất thải bị ảnh hưởng, gây ra nhiều vấn đề như đau bụng sau ăn, đầy hơi, khó tiêu, táo bón hoặc tiêu chảy.
Sự mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột cũng đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra các triệu chứng trên. Hệ vi sinh này gồm hàng nghìn loại vi khuẩn có lợi và có hại, khi mất cân bằng sẽ làm suy giảm chức năng tiêu hóa và miễn dịch tại đường ruột.

Rối loạn tiêu hóa có thể xuất hiện ở mọi đối tượng nhưng phổ biến hơn ở người trưởng thành do nhiều yếu tố tác động như chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt, áp lực công việc, stress kéo dài hay các bệnh lý nền có liên quan. Nếu không được kiểm soát kịp thời, tình trạng này có thể tiến triển thành các bệnh lý nghiêm trọng hơn như viêm đại tràng mãn tính, hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc loét dạ dày.
Nguyên nhân rối loạn tiêu hóa?
Có rất nhiều yếu tố tác động đến chức năng tiêu hóa, trong đó có thể kể đến các nguyên nhân chính sau:
Chế độ ăn uống không hợp lý
Thói quen ăn uống thiếu khoa học là nguyên nhân phổ biến nhất gây rối loạn tiêu hóa. Việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu dầu mỡ, đồ ăn nhanh, thức ăn cay nóng hoặc thực phẩm chứa nhiều chất bảo quản có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày và ruột, gây khó tiêu và đầy bụng. Bên cạnh đó, thiếu hụt chất xơ trong khẩu phần ăn làm giảm khả năng vận động của ruột, dẫn đến táo bón và khó đi ngoài.
Tác động của stress và yếu tố tâm lý
Áp lực công việc và các yếu tố tâm lý như lo âu, căng thẳng kéo dài ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa thông qua cơ chế trục não – ruột. Stress làm thay đổi hoạt động của hệ thần kinh tự chủ điều khiển nhu động ruột, gây co thắt hoặc giãn cơ không đều, từ đó xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón.
Nhiễm khuẩn và viêm nhiễm đường tiêu hóa
Vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng có thể gây ra các bệnh lý tiêu hóa viêm nhiễm như viêm đại tràng, viêm dạ dày, làm tổn thương niêm mạc và gây rối loạn chức năng tiêu hóa. Một số trường hợp do dùng kháng sinh kéo dài làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, khiến các vi khuẩn có lợi bị tiêu diệt, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây hại phát triển.

Rối loạn vận động ruột
Một số người gặp phải tình trạng rối loạn vận động ruột do các nguyên nhân thần kinh hoặc cơ học, khiến thức ăn không được di chuyển đều đặn trong đường tiêu hóa. Điều này dẫn đến các biểu hiện như đau bụng quặn, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài.
Mối liên quan rối loạn tiêu hóa
Trong những năm gần đây, có nhiều nghiên cứu đã làm sáng tỏ hơn về nguyên nhân sâu xa của rối loạn tiêu hóa, đặc biệt là vai trò của trục não – ruột. Đây là hệ thống liên kết giữa não bộ và đường ruột thông qua mạng lưới thần kinh phức tạp, ảnh hưởng đến cảm giác, vận động và phản ứng miễn dịch của hệ tiêu hóa.
Trục não – ruột hoạt động như một kênh giao tiếp hai chiều, cho phép não bộ nhận thông tin từ ruột và ngược lại. Khi trục này bị rối loạn, các tín hiệu thần kinh và hóa học truyền giữa não và ruột không được điều hòa đúng cách, gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, thay đổi thói quen đại tiện. Điều đặc biệt là yếu tố tâm lý như căng thẳng, lo âu có thể kích hoạt hoặc làm nặng thêm rối loạn trục não – ruột, khiến triệu chứng tiêu hóa trở nên nghiêm trọng hơn.
Cách phòng ngừa triệu chứng rối loạn tiêu hóa
Việc phòng ngừa và cải thiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa đòi hỏi sự kết hợp giữa thay đổi thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống và quản lý stress. Dưới đây là những biện pháp thiết thực bạn có thể áp dụng:
- Điều chỉnh chế độ ăn uống: Nên tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây tươi và các thực phẩm giàu chất xơ để hỗ trợ nhu động ruột và cân bằng hệ vi sinh. Đồng thời, hạn chế ăn các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng, đồ ăn nhanh và các thức uống có gas hoặc cồn vì chúng dễ gây kích ứng niêm mạc tiêu hóa.
- Duy trì thói quen ăn uống: Không bỏ bữa và chia nhỏ các bữa ăn trong ngày giúp giảm áp lực lên dạ dày, tránh tình trạng quá tải và khó tiêu.
- Quản lý stress: Các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga hay tập thở sâu giúp giảm căng thẳng và cân bằng hoạt động của trục não – ruột. Việc duy trì giấc ngủ đủ và chất lượng cũng góp phần cải thiện sức khỏe đường ruột.
- Thể dục thể thao đều đặn: Không chỉ giúp tăng cường sức khỏe tổng thể mà còn kích thích nhu động ruột, giúp tiêu hóa thức ăn hiệu quả hơn và giảm các triệu chứng táo bón, đầy hơi.
Viên uống hỗ trợ đại tràng IBS Tuệ Tĩnh
Trong y học cổ truyền, nhiều loại thảo dược được biết đến với công dụng hỗ trợ tiêu hóa, giảm đau bụng, đầy hơi và cải thiện chức năng đại tràng. Ví dụ như:
- Rễ Bạch truật giúp kiện tỳ, tăng cường tiêu hóa.
- Rễ Bạch thược có tác dụng giảm co thắt cơ trơn ruột, giảm đau bụng.
- Bạch linh giúp lợi tiểu, hỗ trợ điều hòa chức năng tiêu hóa.
- Trần bì giúp giảm đầy hơi, kích thích tiêu hóa.

Dựa trên nền tảng này, sản phẩm IBS Tuệ Tĩnh được phát triển nhằm hỗ trợ cải thiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa một cách hiệu quả và an toàn. IBS Tuệ Tĩnh kết hợp 9 thảo dược quý, giúp:
- Hỗ trợ giảm đau bụng, đầy hơi, khó tiêu.
- Cải thiện tình trạng đi ngoài nhiều lần do viêm đại tràng.
- Tăng cường chức năng tiêu hóa, hỗ trợ cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa.
Triệu chứng rối loạn tiêu hóa như đau bụng, đầy hơi và rối loạn đại tiện là những dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa đang gặp vấn đề cần được quan tâm đúng mức. Việc kết hợp thay đổi lối sống, chế độ ăn uống hợp lý có thể mang lại hiệu quả rõ rệt, giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Nếu bạn muốn biết thêm nhiều thông tin bổ ích về sức khỏe, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website chính thức của Dược phẩm Tuệ Tĩnh để đọc các bài viết sức khỏe khác nữa.

Dịch