Thừa cân ảnh hưởng đến xương khớp như nào?

Thừa cân không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn là một yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe. Khi chỉ số BMI vượt ngưỡng bình thường, toàn bộ hệ thống xương khớp, đặc biệt là các khớp chịu lực như khớp gối, háng và cột sống phải gánh thêm tải trọng lớn mỗi khi đứng, đi lại hoặc vận động.

• Tư thế ngủ đúng giúp giảm đau lưng đơn giản?
• Giảm đau lưng tại nhà đơn giản như nào?
• Gan nhiễm mỡ là bệnh gì? Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Dược phẩm Tuệ Tĩnh và cố vấn chuyên môn PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật, sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tác động của thừa cân đến xương khớp cũng như các bệnh lý đi kèm.

Tổng quan về tình trạng thừa cân

Thừa cân là tình trạng cơ thể tích mỡ quá mức cần thiết cho hoạt động sinh lý bình thường, gây ảnh hưởng nhất định đến hệ tim mạch, nội tiết và xương khớp. Không chỉ đơn thuần dựa trên cân nặng, thừa cân còn liên quan đến cách phân bố mỡ, tỷ lệ giữa khối cơ và khối mỡ, cũng như mức độ ảnh hưởng của mô mỡ lên chuyển hóa và phản ứng viêm của cơ thể.

Chỉ số được sử dụng phổ biến nhất để đánh giá tình trạng thừa cân là BMI được tính bằng cân nặng (KG) chia cho bình phương chiều cao (m²). Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO):

• BMI từ 18,5 – 24,9: bình thường
• BMI từ 25 – 29,9: thừa cân
• BMI ≥ 30: béo phì

Tuy nhiên, đối với người châu Á,  do đặc điểm tích mỡ nội tạng cao hơn nên mức BMI ≥ 23 đã được xem là có nguy cơ gia tăng bệnh lý chuyển hóa và tim mạch. Ngoài BMI, vòng eo cũng là chỉ số quan trọng phản ánh mỡ nội tạng. Cụ thể:

• Nam giới: vòng eo >90 cm
• Nữ giới: vòng eo >80 cm

Những người vượt ngưỡng này được xếp vào nhóm nguy cơ cao với các biến chứng như tiểu đường, rối loạn lipid máu, và đặc biệt là nguy cơ thoái hóa khớp gối.

Yếu tố gây tổn thương xương khớp

Tình trạng thừa cân, béo phì không chỉ làm tăng gánh nặng lên hệ vận động mà còn khởi phát nhiều rối loạn chuyển hóa ảnh hưởng tiêu cực đến khớp. Ba yếu tố chính sau đây lý giải vì sao người thừa cân có nguy cơ thoái hóa khớp gối cao hơn hẳn:

Áp lực cơ học tăng cao

Khi trọng lượng cơ thể tăng lên, các khớp chịu lực như khớp gối và cột sống phải gánh chịu tải trọng lớn hơn bình thường. Cứ mỗi 1 kilogram trọng lượng tăng thêm sẽ tạo ra lực đè lên khớp gối gấp 3–5 lần khi đi bộ.

Sự lặp lại lực này qua thời gian khiến sụn khớp mài mòn, lớp đệm tự nhiên mất đi, dẫn đến viêm khớp, tràn dịch và hình thành gai xương.

Viêm mạn tính do rối loạn chuyển hóa

Mỡ nội tạng (đặc biệt ở vùng bụng) là nơi tiết ra nhiều cytokine tiền viêm như IL-6, TNF-α, cùng các adipokine có hại. Những chất này kích thích quá trình viêm âm ỉ tại khớp, thúc đẩy thoái hóa sụn và cản trở phục hồi mô khớp.

Đồng thời, viêm hệ thống cũng làm mất cân bằng giữa tạo xương và hủy xương, khiến khớp suy yếu nhanh chóng.

Lệch trục khớp và mất ổn định vận động

Trọng lượng dư thừa làm thay đổi trục chịu lực sinh lý tại khớp gối, khiến áp lực phân bố không đồng đều. Hệ quả là bề mặt sụn bị tổn thương không đối xứng, tạo điều kiện cho thoái hóa phát triển nhanh hơn ở một bên khớp.

Ngoài ra, sự mất cân đối trọng lượng cũng khiến cơ nâng đỡ khớp hoạt động kém hiệu quả, tăng nguy cơ té ngã và làm trầm trọng thêm tổn thương khớp.

Các bệnh xương khớp thường gặp người thừa cân

Theo thời gian, trọng lượng dư thừa làm ảnh hưởng đến chức năng nâng đỡ, gây đau và giới hạn vận động. Dưới đây là những bệnh lý cơ xương khớp thường gặp ở người thừa cân mà bạn cần nhận biết sớm:

Thoái hóa khớp gối và khớp háng

Khớp gối và háng là hai điểm chịu lực chính trong cơ thể. Khi cân nặng tăng quá mức, lớp sụn khớp bị mài mòn nhanh chóng, gây đau khi vận động, cứng khớp vào buổi sáng và giảm khả năng gập – duỗi. Nếu không kiểm soát, tình trạng này dẫn đến nguy cơ thoái hóa khớp tiến triển nặng, biến dạng trục khớp và ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng đi lại.

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Cột sống (đặc biệt vùng thắt lưng) dễ bị tổn thương ở người thừa cân, do đĩa đệm bị nén liên tục. Lâu ngày, phần nhân nhầy bị lệch ra ngoài, chèn ép rễ thần kinh gây đau lưng, tê chân hoặc yếu cơ. Thoát vị đĩa đệm không chỉ gây đau kéo dài mà còn ảnh hưởng đến cảm giác, phản xạ và năng lực lao động nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm gân và bao hoạt dịch quanh khớp

Thừa cân thường đi kèm thay đổi dáng đi và tăng tải bất thường lên các điểm bám gân. Hệ quả là viêm gân gót, viêm bao khớp vai, gân bánh chè… Người bệnh có thể cảm thấy đau khi vận động nhẹ, hạn chế cử động hoặc teo cơ do tránh vận động kéo dài.

Loãng xương thứ phát do béo phì

Dù người thừa cân có thể có mật độ xương cao, nhưng sự thiếu vận động lại khiến vi cấu trúc xương bị suy yếu. Thêm vào đó, mô mỡ nội tạng tiết ra các chất viêm và gây rối loạn chuyển hóa, dẫn đến giảm tạo xương và tăng hủy xương.

Điều này làm tăng nguy cơ gãy xương – đặc biệt tại cột sống và cổ xương đùi, ngay cả khi chỉ có chấn thương nhẹ. Ngoài ra, thiếu vitamin D do ít tiếp xúc ánh nắng cũng làm giảm hấp thu canxi và ảnh hưởng đến sức khỏe xương.

Tác động dài hạn đến vận động và chất lượng sống

Không chỉ ảnh hưởng đơn lẻ đến các khớp, thừa cân kéo dài còn tác động hệ thống lên toàn bộ khả năng vận động, lao động và chất lượng sống. Người bệnh thường xuyên phải đối mặt với:

• Cơn đau kéo dài gây rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi thần kinh.
• Giảm khả năng lao động, tăng phụ thuộc vào người thân.
• Tăng nguy cơ té ngã do giảm linh hoạt khớp và sức cơ.
• Gánh nặng chi phí y tế trong điều trị bệnh khớp, phục hồi chức năng.

Điều đáng lo ngại là các bệnh lý khớp do thừa cân có xu hướng tiến triển mạn tính, tái phát và khó điều trị dứt điểm nếu không kết hợp thay đổi lối sống, giảm cân và hỗ trợ chuyên biệt từ sớm.

Xương khớp Tuệ Tĩnh là sản phẩm được phát triển dựa trên bài thuốc cổ truyền, kết hợp hơn 20 loại dược liệu quý như Dây đau xương, Độc hoạt, Ngưu tất, Đỗ trọng, Tang ký sinh, Đương quy, Xuyên khung, Bạch thược, Sinh địa,… Các thành phần này được chọn lọc kỹ lưỡng nhằm mục tiêu hỗ trợ giảm đau, chống viêm và nâng cao sức khỏe xương khớp một cách tự nhiên.

Cùng chăm khớp khỏe với sản phẩm Xương khớp Tuệ Tĩnh

Xương khớp Tuệ Tĩnh mang lại hiệu quả hỗ trợ nổi bật:

• Hỗ trợ làm dịu các cơn đau khớp gối, lưng, cổ vai gáy, tê bì tay chân và cải thiện độ linh hoạt khi vận động
• Giúp cải thiện độ đàn hồi của khớp, làm chậm tiến trình thoái hóa
• Tăng cường tuần hoàn máu đến các khớp, hỗ trợ giảm tê bì, cứng khớp

Qua bài viết, mong rằng đã giúp bạn có những thông tin cho vấn đề là thừa cân gây ảnh hưởng đến xương khớp như nào? Nắm bắt rõ cơ chế tổn thương và các dạng bệnh lý phổ biến sẽ là nền tảng quan trọng để có hướng phòng ngừa và cải thiện hiệu quả, đặc biệt với người đang trong tình trạng thừa cân kéo dài.

Chăm sóc sức khỏe hệ vận động là một hành trình lâu dài cần được đầu tư đúng cách. Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp hỗ trợ cải thiện xương khớp từ gốc, hãy liên hệ ngay với Dược phẩm Tuệ Tĩnh qua số hotline 1800 2295 để tư vấn, đặt hàng và theo dõi các bài viết chăm sóc sức khỏe mới nhất