Men gan thấp nguy hiểm không? Hiểu đúng để chủ động chăm sóc

Khi nói đến sức khỏe gan, nhiều người thường quan tâm đến tình trạng men gan tăng cao như một dấu hiệu cảnh báo tổn thương. Tuy nhiên, ít ai biết rằng chỉ số men gan thấp cũng là một vấn đề cần được chú ý. Hiểu rõ vai trò của men gan, ý nghĩa của chỉ số men gan thấp, và liệu tình trạng này có thực sự nguy hiểm hay không là rất cần thiết để chủ động phòng bệnh.

• Loãng xương: Nguyên nhân, phân loại và dấu hiệu nhận biết
• Xơ gan là bệnh gì? Có nguy hiểm không?
• Mụn lưng dai dẳng: Vì sao khó điều trị dứt điểm?

 TS BS CKII Nguyễn Thị Thanh Hương, cố vấn Dược phẩm Tuệ Tĩnh, bài viết này sẽ cùng bạn khám phá sâu hơn về ý nghĩa của men gan thấp, những nguyên nhân thường gặp, tác động đến sức khỏe và các lưu ý thiết yếu

Men gan là gì?

Men gan là các protein xúc tác (enzyme) chủ yếu trong tế bào gan, tham gia nhiều quá trình chuyển hóa. Khi tế bào gan tổn thương, enzyme này rò rỉ vào máu, làm tăng nồng độ. Các loại men gan chính gồm:

• AST/ SGOT: Có ở gan, tim, cơ xương, thận, não. Tăng AST đơn thuần không đặc hiệu cho tổn thương gan.
• ALT / SGPT: Nồng độ cao nhất ở gan, tăng ALT đặc hiệu hơn cho tổn thương tế bào gan.
• GGT: Có ở màng tế bào gan và đường mật. Tăng GGT thường liên quan bệnh gan mật, tổn thương gan do rượu hoặc tắc mật.
• ALP: Có ở gan, xương, ruột, nhau thai. Tăng ALP gợi ý vấn đề gan (tắc mật) hoặc bệnh xương.

Khoảng giá trị men gan bình thường và tầm quan trọng trong đánh giá sức khỏe gan. Mỗi loại men gan có khoảng giá trị bình thường (ví dụ, AST, ALT thường dưới 40 U/L), có thể thay đổi tùy phòng xét nghiệm, tuổi, giới tính. Theo dõi men gan giúp bác sĩ phát hiện sớm tổn thương gan, đánh giá mức độ bệnh, theo dõi điều trị và xác định nguyên nhân. Trong khi men gan cao cảnh báo tổn thương gan, men gan thấp lại đặt ra những câu hỏi khác về ý nghĩa lâm sàng.

Khi nào chỉ số men gan được coi là thấp?

Hiện không có ngưỡng giới hạn dưới thống nhất toàn cầu để định nghĩa men gan thấp. Hầu hết phòng xét nghiệm chỉ cung cấp khoảng tham chiếu trên. Một số nghiên cứu cho rằng khi nồng độ AST hoặc ALT thấp hơn mức nhất định (ví dụ, dưới 5-10 U/L) có thể coi là chỉ số men gan thấp. Diễn giải kết quả này cần dựa vào bối cảnh lâm sàng cụ thể.

Phân biệt men gan thấp và men gan cao

• Men gan bình thường: Gan hoạt động ổn định, không tổn thương đáng kể.
• Men gan cao: Tế bào gan bị tổn thương, enzyme rò rỉ vào máu.
• Men gan thấp: Nồng độ men gan thấp hơn mức thường thấy, không nhất thiết là gan “quá khỏe” mà có thể phản ánh tình trạng sinh lý hoặc bệnh lý.

Kết quả men gan thấp đơn lẻ không đủ để kết luận. Bác sĩ cần xem xét cùng triệu chứng, tiền sử bệnh, thuốc đang dùng, xét nghiệm khác và lối sống để đánh giá toàn diện.

Xem thêm bài viết khác: Mụn lưng dai dẳng: Vì sao khó điều trị dứt điểm?

Nguyên nhân tình trạng men gan thấp

Nhiều yếu tố có thể gây men gan thấp, một số lành tính, số khác cần quan tâm. Thiếu hụt Vitamin B6 là một nguyên nhân phổ biến. Vitamin B6 cần cho hoạt động của AST, ALT. Thiếu hụt nghiêm trọng (do ăn uống, hấp thu kém, thuốc) làm giảm hoạt động enzyme này, khiến nồng độ trong máu thấp.

Yếu tố di truyền và cơ địa có thể khiến một số người có men gan cơ bản thấp mà không có bệnh lý đi kèm.

Một số bệnh lý mạn tính

• Bệnh thận mạn tính (CKD): Bệnh nhân CKD, nhất là người chạy thận, thường có AST, ALT thấp hơn. Cơ chế có thể do thiếu vitamin B6 hoặc thay đổi thanh thải enzyme.
• Bệnh Celiac không được điều trị: Một số nghiên cứu cho thấy người mắc bệnh Celiac không điều trị có thể có chỉ số men gan thấp.
• Suy dinh dưỡng nặng hoặc kém hấp thu kéo dài: Thiếu protein và dưỡng chất cần thiết cho tổng hợp enzyme làm giảm nồng độ men gan.

Tác dụng phụ của một số loại thuốc

• Mang thai (trong một số trường hợp sinh lý): Trong thai kỳ (đặc biệt tam cá nguyệt thứ hai và ba), AST, ALT có thể giảm nhẹ một cách sinh lý. Tuy nhiên, bất kỳ thay đổi đáng kể nào cũng cần bác sĩ theo dõi.
• Các yếu tố khác ít gặp hơn như tuổi tác, giới tính, hoặc một số tình trạng viêm hệ thống kéo dài cũng có thể ảnh hưởng.

Men gan thấp có nguy hiểm không?

Men gan thấp có nguy hiểm không phụ thuộc rất nhiều vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Men gan thấp không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng. Trong nhiều trường hợp, đặc biệt khi chỉ số chỉ thấp nhẹ và không kèm theo triệu chứng bất thường, đó có thể là một biến thể sinh lý bình thường hoặc do các yếu tố tạm thời.

Các trường hợp men gan thấp thường không đáng lo ngại khi các chỉ số AST, ALT chỉ thấp hơn một chút so với giới hạn dưới (nếu có) và các xét nghiệm chức năng gan khác (bilirubin, albumin, PT/INR) vẫn bình thường, đồng thời không có triệu chứng lâm sàng nào gợi ý bệnh lý gan hoặc bệnh lý toàn thân khác, và tình trạng này được phát hiện tình cờ không có yếu tố nguy cơ đáng kể.

Xem thêm bài viết khác: Làm sao để cải thiện mất ngủ khi đi du lịch?

Dấu hiệu cảnh báo tình trạng men gan?

• Nồng độ men gan rất thấp (ví dụ, gần bằng 0): Điều này có thể gợi ý sự thiếu hụt nghiêm trọng các đồng yếu tố cần thiết cho hoạt động của enzyme (như vitamin B6) hoặc một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn.
• Kèm theo các triệu chứng lâm sàng bất thường: Như mệt mỏi kéo dài, sụt cân không rõ nguyên nhân, các dấu hiệu của thiếu hụt vitamin B6 (viêm da, viêm lưỡi, rối loạn thần kinh), hoặc các triệu chứng của bệnh thận mạn, bệnh Celiac.
• Có tiền sử bệnh lý hoặc đang sử dụng các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến men gan.

Kết quả men gan thấp kéo dài qua nhiều lần xét nghiệm mà không tìm ra nguyên nhân rõ ràng. Tác động lâu dài của tình trạng men gan thấp (nếu liên quan đến bệnh lý nền) sẽ phụ thuộc vào diễn biến của bệnh lý gốc. Ví dụ, thiếu hụt vitamin B6 kéo dài có thể dẫn đến các vấn đề về thần kinh, da liễu; bệnh thận mạn không được kiểm soát có thể dẫn đến suy thận giai đoạn cuối.

Cần lưu ý những gì khi phát hiện men gan thấp?

Khi có kết quả xét nghiệm cho thấy men gan thấp, không nên quá hoang mang nhưng cũng không được chủ quan. 

Tầm quan trọng của việc không tự ý chẩn đoán và điều trị dựa trên một chỉ số đơn lẻ. Một kết quả men gan thấp cần được bác sĩ chuyên khoa diễn giải. Tự ý tìm thông tin và đưa ra kết luận có thể dẫn đến lo lắng không cần thiết hoặc bỏ sót vấn đề sức khỏe.

Bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn và kiểm tra chuyên sâu nếu: chỉ số men gan của bạn rất thấp, bạn có các triệu chứng bất thường kèm theo, bạn có tiền sử bệnh lý hoặc đang dùng thuốc có thể ảnh hưởng đến gan, hoặc bạn lo lắng về kết quả xét nghiệm của mình.

Các xét nghiệm bổ sung có thể được bác sĩ chỉ định để tìm nguyên nhân, tùy thuộc vào tình hình cụ thể, có thể bao gồm đo nồng độ vitamin B6, các xét nghiệm đánh giá chức năng thận, sàng lọc bệnh Celiac, đánh giá tình trạng dinh dưỡng, hoặc siêu âm bụng.

Vai trò của việc thay đổi lối sống và chế độ ăn uống trong một số trường hợp là rất quan trọng. Nếu men gan thấp do thiếu hụt dinh dưỡng (đặc biệt là vitamin B6), việc điều chỉnh chế độ ăn và bổ sung vi chất theo hướng dẫn của bác sĩ là cần thiết.

Khi gan phải đối mặt với áp lực từ lối sống hiện đại, thực phẩm hay môi trường, việc chủ động hỗ trợ cơ quan này trở nên thiết yếu. Vậy, làm thế nào để nuôi dưỡng và bảo vệ lá gan mỗi ngày, giúp nó luôn duy trì sức khỏe bền vững?

Hỗ trợ gan khỏe mỗi ngày cùng Bổ gan Tuệ Tĩnh

Bổ gan Tuệ Tĩnh là kết quả của sự chắt lọc tinh túy từ tri thức y học cổ truyền và khoa học bào chế hiện đại, mang đến một giải pháp hỗ trợ thiết thực cho sức khỏe lá gan. Sản phẩm không chỉ kế thừa kinh nghiệm quý báu về các dược liệu truyền thống mà còn được nghiên cứu và phát triển để đáp ứng nhu cầu chăm sóc gan một cách toàn diện.

Bổ gan Tuệ Tĩnh hướng đến việc hỗ trợ tăng cường khả năng giải độc tự nhiên của gan, giúp bảo vệ tế bào gan trước tác nhân gây hại từ rượu bia, hóa chất hay căng thẳng. Sản phẩm cũng góp phần hỗ trợ tăng cường chức năng gan mật, giúp quá trình chuyển hóa diễn ra thuận lợi hơn, từ đó cải thiện các triệu chứng mẩn ngứa, rôm sảy, mệt mỏi, chán ăn, hoặc cảm giác  nóng trong người do gan làm việc quá tải.

Men gan thấp không phải lúc nào cũng nguy hiểm và thường liên quan đến các yếu tố như thiếu hụt vitamin B6, bệnh thận mạn, hoặc đơn giản là biến thể sinh lý. Hiểu rõ về ý nghĩa của các chỉ số men gan, bao gồm cả men gan thấp, sẽ giúp mỗi chúng ta chủ động hơn trong việc chăm sóc và bảo vệ lá gan.

Liên hệ tổng đài tư vấn miễn cước 1800 2295 để được hỗ trợ giải đáp mọi thắc mắc. Hoặc truy cập website chính thức của Dược phẩm Tuệ Tĩnh để cập nhật thêm nhiều thông tin về sức khỏe gan mật và các giải pháp hỗ trợ toàn diện khác.