Căng cơ: Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Căng cơ là một trong những tình trạng thường gặp nhất, xảy ra khi cơ bắp bị kéo giãn hoặc chịu áp lực vượt quá giới hạn đàn hồi tự nhiên. Khi đó, sợi cơ bị tổn thương và phản ứng bằng cách co cứng lại để tự bảo vệ, gây cảm giác đau nhói, cứng và hạn chế vận động.

Hiện tượng này xuất hiện ở nhiều nhóm đối tượng: người tập luyện thể thao, người lao động tay chân, nhân viên văn phòng ngồi lâu hoặc người cao tuổi ít vận động. Dù không đe dọa sức khỏe nghiêm trọng, căng cơ ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và hiệu suất làm việc.

• Hội chứng De Quervain là gì? Nguyên nhân và biện pháp cải thiện
• Khớp gối kêu lục cục có nguy hiểm không? 3 nguyên nhân ít ai ngờ
• Đau khớp ngón cái ở người làm việc văn phòng

Đâu là nguyên nhân dẫn đến căng cơ, và có những dấu hiệu thường gặp nào dễ nhận biết cho mọi người. Cùng cố vấn PGS TS BS Phạm Hồng Vân, Dược phẩm Tuệ Tĩnh cùng tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết ngày hôm nay.

Căng cơ là gì?

Căng cơ là hiện tượng các sợi cơ hoặc gân bị kéo giãn quá mức dẫn đến tổn thương nhỏ trong mô cơ. Tình trạng này thường xảy ra khi cơ phải chịu tải đột ngột, vận động sai tư thế hoặc hoạt động liên tục mà không nghỉ ngơi đầy đủ. Khi cơ bị kéo giãn, các vi mạch trong mô cơ bị tác động, gây viêm nhẹ, sưng và đau. Cơ thể phản ứng bằng cách co cứng nhóm cơ tổn thương để bảo vệ khỏi rách sâu hơn. Triệu chứng phổ biến của căng cơ bao gồm:

• Cảm giác đau nhói hoặc âm ỉ, tăng khi co hoặc duỗi cơ.
• Cứng và giảm khả năng linh hoạt vùng cơ bị tổn thương.
• Sưng nhẹ, đôi khi kèm bầm tím.
• Trong trường hợp nặng, có thể mất khả năng vận động tạm thời.

Các vùng cơ thường chịu ảnh hưởng nhất là cổ, vai, gáy, thắt lưng, đùi sau và bắp chân. Nếu không xử lý sớm, căng cơ có thể chuyển sang mạn tính, khiến cơ yếu, dễ tái phát và giảm hiệu suất vận động.

Nguyên nhân cơ bị căng thường xuyên

Căng cơ xuất hiện do nhiều yếu tố khác nhau, có thể liên quan đến cơ học, sinh lý hoặc thói quen sinh hoạt hàng ngày.

• Vận động sai kỹ thuật: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi cơ chưa được làm nóng hoặc bị kéo giãn quá mức trong lúc tập luyện, sợi cơ dễ bị tổn thương. Người chơi thể thao, vận động viên, hoặc người lao động nặng thường là nhóm dễ gặp tình trạng này nhất.
• Duy trì tư thế sai trong thời gian dài: Ngồi hoặc đứng cố định một tư thế trong nhiều giờ làm giảm lưu thông máu và tăng áp lực cơ học lên nhóm cơ cố định, gây mỏi, căng và đau âm ỉ. Đặc biệt, nhân viên văn phòng hoặc lái xe đường dài thường gặp căng cơ vùng cổ, vai và lưng. Ngoài ra, ngồi lâu sai tư thế còn liên quan bệnh xương khớp như đau thắt lưng dưới, thoát vị đĩa đệm,…
• Thiếu dinh dưỡng và khoáng chất: Hoạt động co giãn cơ phụ thuộc nhiều vào canxi, magie, kali và vitamin nhóm B. Khi thiếu các dưỡng chất này, sợi cơ mất khả năng đàn hồi, dễ mỏi và dễ bị kéo giãn quá mức.
• Căng thẳng và mất ngủ: Stress kéo dài làm hệ thần kinh giao cảm hoạt động mạnh, khiến các nhóm cơ (đặc biệt là cổ – vai – lưng) co nhẹ liên tục. Lâu ngày, các cơ này trở nên mỏi và dễ tổn thương hơn bình thường.
• Ngoài ra, Khi cơ thể tiếp xúc với môi trường lạnh, mạch máu co lại khiến lưu lượng máu đến cơ giảm, cơ bị thiếu dinh dưỡng và oxy tạm thời, dễ gây căng cứng và đau nhức.

Tại sao nhiều người bị căng cơ khi ngủ?

Một trong những hiện tượng thường gặp là căng cơ ban đêm, đặc biệt ở vùng bắp chân hoặc thắt lưng. Khi ngủ, cơ thể ở trạng thái thư giãn, lưu lượng máu và hoạt động thần kinh – cơ giảm nhẹ. Nếu tư thế nằm gây chèn ép hoặc khiến cơ bị kéo dài liên tục, nhóm cơ này có thể co cứng phản xạ.

Ngoài ra, thiếu nước hoặc khoáng chất nhẹ trong cơ thể cũng góp phần làm thay đổi khả năng dẫn truyền thần kinh – cơ, khiến cơ dễ bị kích thích và rơi vào trạng thái co cứng. Ở người cao tuổi, hiện tượng này xuất hiện thường xuyên hơn do giảm khối lượng cơ, giảm đàn hồi và lưu thông máu chậm. Giữ ấm cơ thể, duỗi cơ nhẹ trước khi đi ngủ và đảm bảo uống đủ nước trong ngày là những biện pháp hỗ trợ hữu ích để cải thiện giấc ngủ.

Phân loại căng cơ theo mức độ tổn thương

Tùy vào phạm vi rách sợi cơ, phân loại căng cơ thành ba cấp độ:

• Độ I (nhẹ): Tổn thương nhỏ, đau nhẹ, vẫn cử động được.
• Độ II (trung bình): Rách một phần sợi cơ, sưng và đau rõ, hạn chế vận động.
• Độ III (nặng): Rách hoàn toàn cơ, sưng bầm, đau dữ dội, mất khả năng co duỗi.

Phân biệt giữa cơ bị căng và chuột rút

Tình trạng căng cơ và chuột rút thường bị nhầm lẫn do có nhiều điểm giống như đau và co cứng cơ, nhưng thực chất đó lại lại hoàn toàn khác nhau về bản chất. Căng cơ là tổn thương cơ học thực sự của mô cơ, xảy ra khi cơ bị kéo giãn quá mức. Cơn đau kéo dài, tăng khi vận động, đôi khi sưng hoặc bầm tím, và cần thời gian để hồi phục.

Chuột rút ngược lại, là tình trạng co thắt cơ đột ngột, không chủ ý và ngắn hạn, thường xảy ra trong lúc nghỉ hoặc ngủ. Cơn đau dữ dội nhưng ngắn, không gây tổn thương mô, thường hết sau vài phút.

Biện pháp phòng tránh và cải thiện tình trạng cơ bị căng

Căng cơ tuy không quá nguy hiểm nhưng khi xuất hiện kéo dài nó sẽ ảnh hưởng nhiều đến hoạt động thường ngày. Bạn có thể tham khảo một số cách dưới đây để hạn chế tình trạng căng cơ.

• Trước khi tập thể dục hay vận động mạnh, hãy khởi động ít nhất 10–15 phút để làm nóng cơ thể và tăng độ đàn hồi của cơ. Sau khi tập, nên giãn cơ nhẹ nhàng để giảm nguy cơ tổn thương và giúp cơ phục hồi tốt hơn.
• Ngồi làm việc nên giữ lưng thẳng, vai thả lỏng, màn hình ngang tầm mắt. Mỗi 45–60 phút, hãy đứng dậy vận động hoặc xoay cổ vai nhẹ để giảm áp lực. Khi ngủ, tránh gối quá cao hoặc nằm nghiêng ép cơ thể quá lâu.
• Uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh, hạt, chuối, cá hồi và sữa giúp bổ sung magie, canxi, kali và vitamin D, hỗ trợ quá trình co giãn cơ hiệu quả.
• Căng thẳng làm cơ dễ co cứng. Vì vậy, hãy dành thời gian nghỉ ngơi, ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi ngày và tập thiền, yoga hoặc hít thở sâu để giảm áp lực thần kinh.
• Khi trời lạnh, nên mặc ấm, đặc biệt là vùng cổ, vai, lưng và chân. Có thể dùng túi chườm ấm hoặc massage nhẹ buổi tối giúp máu lưu thông tốt hơn, giảm cảm giác co cứng và mỏi cơ.

Giải pháp hỗ trợ từ thiên nhiên: Xương khớp Tuệ Tĩnh

Xương khớp Tuệ Tĩnh là sản phẩm chứa hơn 20 vị dược liệu quý như độc hoạt, ngưu tất, phòng phong, đương quy, xuyên khung, đỗ trọng… đều là các vị thuốc nổi tiếng có tác dụng hoạt huyết, mạnh gân cốt, thư giãn cơ và giảm đau nhức. Cơ chế tác động kép của Xương khớp Tuệ Tĩnh giúp:

• Hỗ trợ giảm đau nhức, giảm căng cứng và thư giãn cơ bắp.
• Hỗ trợ cải thiện tình trạng đau lưng, mỏi gối, chân tay tê cứng, đau vai gáy.

Viên uống Xương khớp Tuệ Tĩnh  với các thành phần được chiết xuất từ dược liệu tự nhiên mang lại khả năng giảm viêm, sưng, đau các khớp mà không gây ảnh hưởng chung đến sức khỏe khi sử dụng lâu dài. Giúp người dùng cảm thấy dễ chịu hơn và tăng khả năng vận động, di chuyển dễ dàng.

Qua bài viết về “Căng cơ: Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết” hôm nay, có thể thấy căng cơ là phản ứng bảo vệ tự nhiên của cơ thể khi cơ bắp chịu áp lực vượt ngưỡng đàn hồi, thường xảy ra do vận động sai tư thế, thiếu dinh dưỡng hoặc nghỉ ngơi không hợp lý. Tình trạng này tuy phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và cải thiện nếu cơ thể được chăm sóc đúng cách, cơ bắp được phục hồi và nuôi dưỡng đầy đủ.

Quý khách hàng có thể liên hệ Hotline 1800 2295 (miễn cước) để được tư vấn chi tiết hơn và đặt hàng nhanh chóng. Truy cập website Dược phẩm Tuệ Tĩnh đọc thêm nhiều bài viết thông tin sức khẻo hữu ích khác nữa.