Rủi ro giấc ngủ đa pha, bạn đã biết chưa?

Giấc ngủ đa pha là một phương pháp thực hành giấc ngủ bằng cách phân chia tổng thời gian nghỉ ngơi thành nhiều lần trong ngày nhằm tăng thời gian hoạt động và nâng cao năng suất cá nhân. Tuy nhiên, việc can thiệp vào nhịp điệu sinh học cơ thể này không hề đơn giản và tiềm ẩn những rủi ro giấc ngủ đa pha đáng kể cho sức khỏe nếu áp dụng tùy tiện.

• Nhạc sóng não là gì? Các loại nhạc sóng não phổ biến?
• Cách ngủ nhanh chóng cho người hay khó ngủ?
• Uống rượu gây mất ngủ có đúng không? Làm sao để cải thiện?

Bài viết này được thực hiện với sự tham vấn chuyên môn sâu sắc của TS BS CKII Nguyễn Thị Thanh Hương, Chủ nhiệm khoa Lão Bệnh viện Y học cổ truyền Quân đội Trung Ương sẽ giúp chúng ta hiểu hơn các rủi ro giấc ngủ đa pha có thể gặp phải, đặt chúng trong bối cảnh rộng hơn của rủi ro khi ngủ không đủ giấc và sai nhịp sinh học

Rủi ro giấc ngủ đa pha có những gì?

Thiếu ngủ mạn tính

Một trong những rủi ro giấc ngủ đa pha trực tiếp và gần như không thể tránh khỏi là tình trạng mệt mỏi, thiếu ngủ kéo dài. Hầu hết các lịch trình ngủ đa pha đều cắt giảm tổng thời gian ngủ xuống dưới mức 7-9 tiếng/đêm được khuyến nghị cho người trưởng thành. Sự thiếu hụt kéo dài này gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Rối loạn tâm trạng và các vấn đề sức khỏe tinh thần

Người thiếu ngủ kéo dài dễ trở nên cáu kỉnh, lo lắng, căng thẳng thần kinh và khó kiểm soát cảm xúc. Về lâu dài, đây có thể là yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển các rối loạn lo âu và trầm cảm.

Mệt mỏi thể chất dai dẳng và suy giảm năng lượng là một hệ quả tất yếu. Cơ thể không có đủ thời gian để phục hồi và tái tạo năng lượng sẽ luôn trong trạng thái uể oải. Sức bền thể chất giảm, khả năng chịu đựng các hoạt động gắng sức kém đi và thời gian phục hồi sau vận động cũng kéo dài hơn.

Suy yếu hệ thống miễn dịch

Hệ thống miễn dịch hoạt động hiệu quả nhất khi chúng ta ngủ đủ giấc. Rủi ro giấc ngủ đa pha  và sự thiếu hụt có thể làm suy yếu “hàng rào phòng thủ” của cơ thể: Trong khi ngủ sâu, cơ thể sản xuất các cytokine giúp chống viêm và nhiễm trùng. Thiếu ngủ làm gián đoạn quá trình này.

• Tăng khả năng mắc các bệnh nhiễm khuẩn và virus thông thường (cảm cúm, ho…).
• Ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc-xin.

Rối loạn nhịp sinh học

Nhịp sinh học, hay đồng hồ sinh học bên trong cơ thể, điều chỉnh chu kỳ ngủ – thức và nhiều chức năng sinh lý quan trọng khác (hormone, nhiệt độ cơ thể, tiêu hóa…). Nó được đồng bộ hóa chủ yếu bởi chu kỳ sáng – tối tự nhiên. Việc áp dụng các lịch trình ngủ đa pha thường xuyên đi ngược lại tín hiệu tự nhiên của nhịp sinh học sẽ gây ra sự xáo trộn nghiêm trọng (tình trạng “lệch múi giờ xã hội”).

 “Nhịp sinh học con người thường tương đối ổn định. Việc cố gắng thay đổi đột ngột và liên tục nhịp điệu này bằng các lịch trình ngủ nhân tạo rất dễ gây ra sự mất cân bằng, ảnh hưởng đến mọi mặt sức khỏe, không chỉ riêng giấc ngủ.”

Hệ lụy của việc rối loạn nhịp sinh học bao gồm:

• Mệt mỏi, khó tập trung vào ban ngày.
• Khó ngủ theo lịch trình nhân tạo đã đặt ra.
• Rối loạn tiêu hóa.
• Thay đổi huyết áp, nhịp tim bất thường.
• Rối loạn quá trình trao đổi chất.

 

 

Suy giảm chức năng não bộ

Khi não bộ thiếu thời gian nghỉ ngơi cần thiết, khả năng hoạt động của nó sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Các rủi ro giấc ngủ đa pha liên quan đến nhận thức bao gồm:

• Giảm khả năng tập trung: Khó duy trì sự chú ý, dễ bị phân tâm.
• Trí nhớ kém: Khó ghi nhớ thông tin mới và truy xuất thông tin cũ.
• Xử lý thông tin chậm chạp: Mất nhiều thời gian hơn để phân tích và hiểu vấn đề.
• Giảm khả năng quyết định: Dễ mắc sai lầm, thiếu sáng suốt.

Điều này không chỉ tác động tiêu cực đến hiệu suất làm việc, học tập mà còn làm tăng nguy cơ sai sót trong các hoạt động hàng ngày, thậm chí là tai nạn.

Chất lượng giấc ngủ suy giảm nghiêm trọng

Chất lượng giấc ngủ phụ thuộc vào việc cơ thể có trải qua đầy đủ các giai đoạn của một chu kỳ ngủ sinh lý (ngủ nông, ngủ sâu, ngủ REM) hay không. Nguy cơ thiếu hụt giấc ngủ sâu là rất đáng kể.

Giai đoạn ngủ sâu cực kỳ quan trọng cho sự phục hồi thể chất, sửa chữa mô và củng cố hệ miễn dịch. Các giấc ngủ rất ngắn trong nhiều lịch trình giấc ngủ đa pha thường không đủ thời gian để cơ thể đạt được giai đoạn ngủ sâu cần thiết.

Sự gián đoạn và thiếu hụt giấc ngủ REM cũng là một vấn đề lớn. Giai đoạn ngủ REM đóng vai trò chủ chốt trong việc xử lý thông tin, củng cố trí nhớ, học hỏi và điều chỉnh cảm xúc. Việc liên tục bị đánh thức hoặc các giấc ngủ quá ngắn sẽ làm gián đoạn nghiêm trọng giai đoạn này, ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng học tập, sáng tạo và ổn định cảm xúc. Sự thiếu hụt này là một trong những rủi ro giấc ngủ đa pha ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực trí tuệ.

Mất cân bằng nội tiết tố

Hệ thống nội tiết tố rất nhạy cảm với sự thay đổi của giấc ngủ. Thiếu ngủ và rối loạn nhịp sinh học do giấc ngủ đa pha có thể gây mất cân bằng nhiều loại hormone thiết yếu, dẫn đến những hậu quả sâu rộng:

• Cortisol: Nồng độ cortisol có thể tăng cao và duy trì kéo dài, dẫn đến stress mạn tính, suy giảm miễn dịch, tăng huyết áp.
• Melatonin: Sản xuất melatonin có thể bị ức chế do lịch trình ngủ không đều hoặc tiếp xúc ánh sáng vào ban đêm, gây khó ngủ.
• Hormone tăng trưởng: Thiếu ngủ sâu làm giảm GH, ảnh hưởng đến phục hồi và phát triển cơ thể.
• Ghrelin và Leptin: Mất cân bằng cặp hormone điều hòa cảm giác đói/no này, dẫn đến tăng cảm giác thèm ăn (đặc biệt đồ ngọt, carb), khó kiểm soát cân nặng và dễ tăng cân.

Chăm sóc giấc ngủ trọn vẹn cùng siro Harman Tuệ Tĩnh

Gia tăng nguy cơ bệnh mạn tính

Những rủi ro giấc ngủ do áp dụng kiểu ngủ đa pha một cách tùy tiện không chỉ giới hạn ở các ảnh hưởng ngắn hạn. Việc duy trì tình trạng thiếu ngủ và rối loạn nhịp sinh học kéo dài làm tăng đáng kể nguy cơ mắc các bệnh lý mất ngủ hay bệnh mạn tính nguy hiểm khác:

• Bệnh tim mạch: Tăng huyết áp, bệnh mạch vành, rối loạn nhịp tim, đột quỵ.
• Bệnh tiểu đường type 2: Do kháng insulin và rối loạn chuyển hóa glucose.
• Béo phì: Do mất cân bằng hormone thèm ăn, rối loạn chuyển hóa.
• Rối loạn tâm thần: Tăng nguy cơ hoặc làm nặng thêm rối loạn lo âu, trầm cảm.

Các rủi ro giấc ngủ đa pha có thể gây ra là rất đáng kể và cần được nhìn nhận một cách khoa học, thận trọng. Việc cố gắng thay đổi nhu cầu nghỉ ngơi tự nhiên của cơ thể để có thêm vài giờ thức có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường cho sức khỏe thể chất và tinh thần về lâu dài.

Trong hành trình tìm lại giấc ngủ bình yên, y học cổ truyền với các vị thảo dược như Lạc tiên, Vông nem, Xuyên khung, Đinh lăng, Lá sen cũng mang đến những gợi ý giá trị trong việc hỗ trợ an thần, cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Sản phẩm Harman Tuệ Tĩnh, với sự kết hợp các thảo dược này được bào chế dưới dạng siro, giúp người dùng có giấc ngủ ngon và sâu hơn một cách tự nhiên, mang lại cảm giác thư giãn cơ thể, tăng cường tuần hoàn máu, cải thiện tình trạng mất ngủ, khó ngủ hay ngủ không sâu giấc. Đồng thời, Harman Tuệ Tĩnh còn giúp người dùng phục hồi và tái tạo năng lượng cho ngày mới, cải thiện tình trạng gặp phải ở những người suy nhược thần kinh.

Việc hiểu rõ những rủi ro giấc ngủ đa pha đem lại này là vô cùng quan trọng để đưa ra những lựa chọn sáng suốt cho sức khỏe giấc ngủ của chính mình, bởi giấc ngủ chất lượng là một khoản đầu tư không thể thiếu cho một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.

Để được tư vấn chuyên sâu hơn về các vấn đề liên quan đến giấc ngủ, các giải pháp khoa học để cải thiện chất lượng giấc ngủ, hoặc tìm hiểu thêm thông tin chi tiết về sản phẩm Harman Tuệ Tĩnh, bạn có thể liên hệ tổng đài tư vấn miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website chính thức TẠI ĐÂY.